Jak nie stać się ofiarą oszustów? pt. 2

Oszustwa na starszych osobach są coraz powszechniejsze. Sprawcy oszustw wykorzystują różne metody, aby zdobyć zaufanie swojej ofiary, często udając członków rodziny, przyjaciół czy pracowników instytucji. Przestępcy mogą również podszywać się pod kurierów, pracowników opieki społecznej, urzędu skarbowego, PCK, ZUS-u, gazowni, wodociągów, czy administracji. Wiele przypadków oszustw nigdy nie jest zgłaszanych, ponieważ seniorzy wstydzą się swojego błędu i są zażenowani swoją łatwowiernością. Aby nie stać się ofiarą oszustwa, warto zachować ostrożność i zwracać uwagę na wszystkie sytuacje, które wzbudzają nasze wątpliwości i podejrzenia.

Zapoznaj się także: Festiwal politycznych obietnic Anno Domini 2023

Oto kilka wskazówek, jak nie paść ofiarą oszustów:

• Jeśli otrzymasz nieznany telefon od kogoś, kto twierdzi, że jest Twoim bliskim, lub przedstawicielem instytucji – nie podejmuj żadnych pochopnych działań. Zawsze zastanów się i sprawdź informacje, które otrzymujesz. Jeżeli ktoś prosi o przekazanie pieniędzy, zawsze dopytaj o szczegóły i sprawdź, czy opisana Ci historia jest spójna i ma prawo być prawdziwa. Jeśli masz wątpliwości co do wiarygodności rozmówcy, skontaktuj się z rodziną, znajomymi lub odpowiednimi służbami, aby zweryfikować sytuację. Zapamiętaj proszę i przekaż to seniorom należącym do Twojej rodziny – funkcjonariusze Policji, pracownicy Prokuratury – nigdy nie proszą o przekazanie pieniędzy, ani nie pobierają żadnych zaliczek. Bądź ostrożny w przypadku nieznajomych osób, które chcą wejść do Twojego domu, lub mieszkania. Jeżeli nie dasz się wciągnąć w ich grę i nie przekażesz pieniędzy dobrowolnie to zapewne będą próbować odwrócić Twoją uwagę, aby ukraść cokolwiek przedstawiającego realną wartość.
• Musisz być świadoma/y zagrożeń związanych z coraz bardziej śmiałymi i zuchwałymi oszustwami internetowymi. Wśród nich znajduje się m.in.: phishing, fałszywe e-maile, platformy sprzedażowe, fałszywe SMS-y. Spotkać możesz również oszustwa polegające na wysyłaniu zainfekowanych linków, oraz załączników. Opis tych metod i ich definicje znajdziesz w poprzedniej części – Jak nie stać się ofiarą oszustów? pt. 1  Zanotuj, że w przypadku podejrzenia oszustwa, sprawę należy jak najszybciej zgłosić odpowiednim służbom. Czas gra tutaj bardzo ważną rolę, gdyż każda godzina zwłoki może stanowić o być, albo nie być naszych zasobów finansowych. Zgłoś sprawę odpowiednim służbom, takim jak Policja, aby sprawcy zostali ścigani i nie mogli skrzywdzić kolejnych osób. Pamiętaj, że przestępcy często wykorzystują zaufanie i troskę ofiary, aby wyłudzić pieniądze. Dbaj o swoje bezpieczeństwo i bądź ostrożny, a tym samym ustrzeż się przed potencjalnymi oszustami.

Dekalog cyberbezpieczeństwa:

1. Dokładnie sprawdzaj treść SMS i powiadomienia spływające z bankowości mobilnej przed potwierdzeniem jakiejkolwiek transakcji. W szczególności zwróć uwagę na: kwotę i rodzaj operacji, oraz nr konta do przelewu.

2. Pod żadnym pozorem nikomu nie udostępniaj swoich danych m.in.: loginu i haseł, pełnego numeru PESEL, danych karty i numeru CVV2/CVC2, oraz kodu BLIK – również za pomocą komunikatorów. Pamiętaj, że pracownik banku nigdy nie poprosi Cię o takie dane dane. Powiem więcej, nawet podanie imienia swojego ojca, albo naszego drugiego imienia może stanowić preludium do niebywałych problemów z uwagi na to, że takie dane dla banków bardzo często stanowią formę uwiarygodnienia naszej tożsamości w rozmowie telefonicznej.

3. Nie zakładaj, że widoczna nazwa nadawcy e-maila, SMS-a, czy połączenia telefonicznego jest prawdziwa. Za pomocą specjalnych bramek i duplikowania numerów oszuści potrafią podrobić numer telefonu, który wyświetla się na Twoim ekranie. Tak właśnie podszywają się pod kogoś z Twojej rodziny, grona przyjaciół, Prokuratora, Policjanta, ale również – bank. Jeśli masz wątpliwości, czy dzwoni do Ciebie pracownik banku zweryfikuj to na stronie banku, w aplikacji, skontaktuj się ze swoim doradcą, lub infolinią. Najlepiej jednak w miarę możliwości zakończyć takie połączenie i z innego telefonu zadzwonić pod numer swojego banku, lub alarmowy 112. Takim zgrabnym manewrem masz pewność, że Twoim rozmówca będzie odpowiednia, kompetentna osoba.

4. Jeżeli e-mail od nadawcy wzbudzi Twoje wątpliwości, nie otwieraj załączonych plików. W żadnym razie nie klikaj w linki do logowania i nie instaluj żadnych dodatkowych aplikacji – aplikacje pokroju AnyViewer, AnyDesk, Teamviewer za sprawą, których oszust zyska dostęp do twojego urządzenia, oraz dane do logowania. Bank nigdy nie będzie wymagał od Ciebie takich operacji.

5. Sprawdzaj adresy stron www, na których się logujesz, a także ich certyfikaty bezpieczeństwa. Nie wchodźmy w szczegóły, ale zawsze po lewej stronie od paska z adresem strony znajduje się symbol kłódki. Wciskając go możesz podejrzeć szczegóły strony i jej status bezpieczeństwa.

6. Regularnie aktualizuj urządzenia i oprogramowanie na komputerze i telefonie (system, aplikacje, przeglądarkę, antywirusy). Pamiętaj, aby pochopnie nie instalować aplikacji na telefonie, a w razie potrzeby korzystać ze zweryfikowanych sklepów np. Sklepu Play.

7. Twórz skomplikowane hasła, które będą trudne do odgadnięcia przez innych. Niech to nigdy nie będzie Twoje nazwisko, data urodzenia, ani prosty ciąg cyfr.

8. Nie używaj tego samego hasła do różnych kont, oraz nie zapisuj haseł na kartkach, ani w plikach na komputerze. Pamiętaj, żeby nie używać funkcji zapamiętaj hasło w przeglądarce internetowej – nie jest to opcja w pełni bezpieczna. Zdecydowanie bardziej polecam używać – generatorów haseł losowych, oraz niezależnych managerów haseł o silniejszych algorytmach szyfrowania.

9. Nie loguj się do serwisów internetowych i aplikacji mobilnych przez publiczne, niezweryfikowane i niezabezpieczone Wi-Fi. Nie korzystaj również z urządzeń publicznych. Ogólnodostępny komputer w hotelu, na uczelni, czy w kafejce (o ile takie jeszcze działają) może być bardzo niebezpieczny.

10. Nie podłączaj zewnętrznych nośników danych (dysk przenośny, pendrive) do swojego urządzenia, jeżeli nie masz pewności, co do ich pochodzenia i bezpieczeństwa.

Jak działają przestępcy?

Oszuści przede wszystkim działają w oparciu o silne, czasami nawet skrajne emocje. Komunikaty, które przekazują mają stanowić formę zapalnika – triggera. Jest to m.in.:

• wpędzają Cię w poczucie obowiązku (może to być wezwanie do zapłaty, lub dopłaty pewnej nieuregulowanej sumy),
• wzbudzenie niepokoju (np. informacja o blokadzie konta),
• presja i strach (np. bliska osoba miała wypadek i musisz przekazać pewną sumę funkcjonariuszowi, który zjawi się w Twoim domu),
• zainteresowanie niebywałą okazją (np. inwestycyjną, która ma diametralnie zmienić Twoje życie, lub spadek od nieznanego nam członka rodziny).

Jak możesz uchronić się przed oszustwem?

Nie działaj pod wpływem emocji, najpierw zweryfikuj. Zadzwoń do swojego znajomego, do banku lub innej instytucji, firmy i sprawdź, czy to na pewno oni się z Tobą kontaktowali. Bądź wyczulona/y, jeżeli rozmówca wywiera na Tobie jakąkolwiek presję, ponagla, ostrzega, a nawet grozi konsekwencjami niezrobienia czegoś tu/zaraz/teraz (np. podania jakichkolwiek danych, wysłania dziwnego przelewu, instalacji nieznanego nam oprogramowania). Zwracaj uwagę na literówki w nazwie nadawcy, w adresie e-mail, stronie www i koniecznie sprawdzaj nr telefonu. Nawet jeśli wszystko się zgadza, to nie pozwól sobie na utratę czujności. Jeszcze raz powtórzę – oszuści potrafią podrobić numer telefonu, który wyświetla się na Twoim ekranie i podszyć się pod Twojego dowolną osobę, lub podmiot. 

Otrzymawszy jakąś wiadomość zwracaj koniecznie uwagę na błędy ortograficzne, składniowe, czy językowe. Może Ci się wydawać to zabawne, ale ma to olbrzymie znaczenie. Nierzadko oszuści działają na ogromną skalę nie znając nawet języka swojej potencjalnej ofiary. Mogą skorzystać z programów do generowania komunikatów, albo w przypadku rozmów brzmieć dosyć odmiennie (np. mieć dziwny akcent). Analizuj sposób prowadzenia rozmowy – np. bezosobowe powitanie może wskazywać, że nadawca nie wie, z kim rozmawia i działa po omacku.

Jeżeli uznasz za stosowne zastosować przynajmniej 30% przedstawionych tu – rad, zasad i wskazówek – to gwarantuje, że zarówno Ty, jak i Twoje pieniądze będziecie bezpieczni.

Warto przeczytać: Czy ideologie lewicowe to dążenie do nihilizmu?

Dziękuję, że przeczytałaś / przeczytałeś mój artykuł i proszę Cię bardzo o podzielenie się nim z Twoimi znajomymi. Im więcej osób z tego skorzysta, tym będę szczęśliwszy. I myślę, że im także może się on przydać. Dzielcie się na Facebooku, Instagramie, Twitterze, mailem – gdzie tylko chcecie i uznacie za stosowne. Zapraszam również do odwiedzenia mojego konta FB i zadawania pytań.

Miłego dnia!

Grafika pochodzi z: Lowicz24. eu